მაჩაბელი კიტი

ხელოვნებათმცოდნე, ცენტრის მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი, ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო  –  გვიანანტიკური და ადრექრისტიანული  ხელოვნება  (პლასტიკა),  ქართული ქრისტიანული ხელოვნების გენეზისი, ლითონმქანდაკებლობა, ქრისტიანული იკონოგრაფია, თანამედროვე ქართული სახვითი ხელოვნება.
საქმიანობა  –  ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის დეკორატიული გამოყენებითი ხელოვნების განყოფილების გამგე  –  1999-2006 წლებში; არის თბილისის სამხატვრო აკადემიის პროფესორი, მიჰყავს ძველი მსოფლიოს ხელოვნების ისტორიის კურსი.
რჩეული ნაშრომები:  1. Позднеантичная торевтика Грузии, Тб., 1976; 2. სვანეთის საგანძურიდან, თბ., 1982; 3. ძველი საქართველოს ვერცხლი, თბ., 1982; 4. Тбилиси, Мцхета,  М., 1981;  5. Stèles géorgiennes en pierre, Edizioni Arte e Moneta,  Lugano, 1997; 6. ქართული ქვაჯვარები, თბ., 1998;  7.  ქართული ქრისტიანული ხელოვნება, ქვის რელიეფები, თბ., 2008; მეორე გამოცემა 2010 (თანაავტორი); 8. ადრეული შუასაუკუნეების ქართული ქვაჯვარები, თბილისი 2008.

  1. არმაზისხევის ვერცხლის თასი ანტინოეს გამოსახულებით, საბჭოთა ხელოვნება,  N6, 1962;
  2. Две серебряные чаши из Армази, მოამბე,  N 3, 1962;
  3. Les medallions italiens provenants de Georgia,  Arte Lombarda,  X,  1, 1965;
  4. ირაკლი ოჩიაურის ჭედურობა, საბჭოთა ხელოვნება,  N3, 1967;
  5. აშოტ კუხის რელიეფი ტბეთიდან, მაცნე,  N5, 1968;
  6. Некоторые вопросы изучения художественного серебра в позднеантичной Грузии, მაცნე,  N4, 1969;
  7. ვერცხლის სურები არმაზიდან, ძეგლის მეგობარი,  N17, 1969;
  8. Серебряные фиалы из Армази, Тб., 1970;
  9. Ираклий Очиаури, М., 1971;
  10. ვერცხლის პატერა არმაზისხევიდან, ძეგლის მეგობარი,  N26, 1972;
  11. ვერცხლის ლანგარი ურეკიდან, ძეგლის მეგობარი,  N29, 1972;
  12. Группа памятников сасанидской торевтики в Грузии, მაცნე,   N 3, 1972;
  13. ქართული გამოყენებითი ხელოვნება კრებ: ქართული სახვითი ხელოვნება, თბ., 1974;
  14. ალდე კაკაბაძე, საბჭოთა ხელოვნება,  N10, 1974;
  15. გურამ გაბაშვილი, საბჭოთა ხელოვნება,   N4, 1975;
  16. მარკუს ავრელიუსის პორტრეტი ბაგინეთიდან, საბჭოთა ხელოვნება,   N7, 1975;
  17. ვერცხლის ჭურჭლის ფრაგმენტები ურეკიდან, ძეგლის მეგობარი,   N38, 1975;
  18. მელითონეობის ხელოვნება ძველ საქართველოში, საბჭოთა ხელოვნება,   N3, 1976;
  19. Позднеантичная торевтика Грузии, Тб., 1976;
  20. მხატვარკერამიკოსი რევაზ იაშვილი, საბჭოთა ხელოვნება,   N7, 1976;
  21. La toreutique géorgienne de la fin de l‛antiquité,  Bedi Kartlisa,  XXXIV,  1976;
  22. Традиции в раннесредневековой чеканке Грузии, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი II საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1977;
  23. ქართული საერო ოქრომჭედლობის ისტორიიდან, საბჭოთა ხელოვნება,   N10, 1977;
  24. Основные проблемы позднеантичного искусства Грузии, Античность и античные традиции в культуре и искусстве народов Советского Востока, М.,1978;
  25. О грузинской светской чеканке, Средневековое искусство. Русь. Грузия, М., 1978;
  26. ტრადიციების პრობლემა შუა საუკუნეების ქართულ ოქრომჭედლობაში, საბჭოთა ხელოვნება,   N3, 1979;N
  27. სასანური სურა სვანეთიდან,  Ars Georgica,  8, 1980;
  28. ადრეული შუა საუკუნეების ქართული პლასტიკის ზოგიერთი თავისებურება, ძიებანი ქართულ სახვით ხელოვნებაში, თბ., 1981;
  29. Алде Какабадзе, М., 1981;
  30. Тбилиси-Мцхета, М., 1981  (ნ. ჯანბერიძესთან ერთად);
  31. სვანეთის საგანძურიდან, თბ., 1982;
  32.  Некоторые иконографические схемы раннехристианской пластики Грузии, ქართული ხელოვნების IV საერთაშორისო სიმპოზიუმი,  თბ., 1983;
  33. ძველი საქართველოს ვერცხლი, თბ., 1983;
  34. ძველი ქართული ლითონმქანდაკებლობის ისტორიიდან, თსსა სამეცნიერო შრომების კრებული, თბ., 1983;
  35. ძველი ქართული პლასტიკის საწყისებთან (უსანეთის სტელა), საბჭოთა ხელოვნება,  N10, 1984;
  36. სოლიკო ვირსალაძე, საბჭოთა ხელოვნება,   N11, 1984;
  37. ქანდაკება და ქალაქი, საბჭოთა ხელოვნება,   N3, 1986;
  38. ადრეფეოდალური ხანის ქართული პლასტიკის ძეგლი, საბჭოთა ხელოვნება,   N10, 1986;
  39. К вопросу о восточных элементах в раннесредневековой пластике Грузии, Художественные памятники и проблемы Востока, Л-д., 1986;
  40. Изобразительное искусство Советской Грузии, Тб., 1987;
  41. ადრექრისტიანული ქართული პლასტიკის განვითარების ზოგიერთი თავისებურება,  Ars Georgica, 9, 1987;
  42. ქვაჯვარის გამოსახულება ძველ ქართულ რელიეფზე,  საბჭოთა ხელოვნება, 1, 1988;
  43. სტელის ფრაგმენტი სოფ. ნაღვარევიდან,  მაცნე,  N2, 1988;
  44. დავათის სტელის ადგილი შუა საუკუნეების ქართული ხელოვნების სისტემაში, საბჭოთა ხელოვნება, 3, 1989;
  45. ღვთისმშობლის თემა საქართველოს ადრექრისტიანულ პლასტიკაში, ქართული ხელოვნების VI საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1989;
  46. Une sculpture géorgienne paléochretienne: la stele du village de Matula. Revue des études caucasiennes et caucasiennes, Paris, N 3, 1989;
  47. Zur Erforschung der frühchristlichen georgischen Stelen,  Georgica,  Heft 12,  Jena-Tbilisi,  1989;
  48. ბიზანტია და საქართველო, ხელოვნება,   N9, 1990;
  49. საერო პორტრეტი ადრეფეოდალურ საქართველოში, ხელოვნება,  N2, 1991;
  50. ბრინჯაოს საცეცხლურები საქართველოში, ხელოვნება,  N6, 1991;
  51. Les sujets évangeliquessur les stèles géorgiennes,  Byzance et la Géorgie,  Athènes, 1991;
  52. სტელის ფრაგმენტი სოფელ საცხენისიდან,   Ars Georgica, 10, თბ., 1992;
  53. Il sistema figurativo delle stele georgiane del primo medievo,  Ex Oriente Lux,  Bruxelles,  vol. I, 1992;
  54. ძველი ქრისტიანული სიმბოლიკა ადრეული შუა საუკუნეების ქართულ რელიეფებზე (ჯვარი მედალიონში) ლიტერატურა და ხელოვნება,  6, 1992;
  55. ობიექტური კვლევისათვის, ადრეფეოდალური ხანის საქართველოს ქანდაკების სახელოსნოს განსაზღვრის ერთი ცდის შესახებ, ხელოვნება, 910, 1992;
  56. ქრისტიანული თემები ძველ ქართულ პლასტიკაში  (ბრდაძორის ქვასვეტი),  ხელოვნება, 2, 1993;
  57. ადრეული შუა საუკუნეების საერო პორტრეტის ისტორიიდან,  ლიტერატურა და ხელოვნება, 1, 1993;
  58. ძველი ქრისტიანული სიმბოლიკა ქართულ  ქვასვეტებზე, სპექტრი,   N12, 1993;
  59. ბორის ციბაძე, ხელოვნება,   N13, 1994;
  60. ლუი რეო «შუა საუკუნეების რელიგიური ხელოვნება», ხელოვნება,   N45, 1995;
  61. სახარების თემები ქართულ ქვასვეტებზე, ძეგლის მეგობარი,   N2, 1996;
  62. La Géorgie et le monde de Byzance (VIe-VIIe ss.), თსუ საერთაშორისო სიმპოზიუმის მასალები, თბ., 1996;
  63. Reliefs on Georgian Stelae within the System of Early Byzantine Arts. Byzantine Studies. Selected Papers,  Art History,  vol.3, Moscow, 1996;
  64. Stèles Géorgiennes en pierre,  Lugano, 1997;
  65. Ein Werk der europaischen Kleinkunst in Swanetien. Georgica,  Heft 20,  Yena,  1997;
  66. ქართული ქვაჯვარები, თბ., 1998;
  67. პორტრეტი ადრეული შუა საუკუნეების ქართულ პლასტიკაში  (V-VI სს.).  ლიტერატურა და ხელოვნება, 4, 1998;
  68. Early Medieval Stelae in Georgia in the Context of East Christian Art,  Iberica Caucasica,  I,  Curzon Press, 1998;
  69. ქართული ჭედური ხატების ისტორიისათვის, ხელოვნება,  N56, 1999;
  70. ბიბლიური თემები ადრეული შუა საუკუნეების ქართულ პლასტიკაში, თსუ 80 წლისთავისადმი მიძღვნილი სამეცნ. კონფერენციის მასალები, თბ., 1999;
  71. Remarques sur l iconographie de la Crucifixion sur les stèles géorgiennes.  Byzantion,  LXX,  Bruxelles,  2000;
  72. ქართული ჭედური ხატების ზოგიერთი ასპექტი, თსუ “სამეცნიერო შრომების კრებული”, 2000;
  73. რწმენის ნიშანსვეტები, მნათობი,   N12, 2000;
  74. საქართველო და ბიზანტიური სამყარო, საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ნარკვევები, 6, თბ., 2001;
  75. Фрагмент стелы из селения Сацхениси, Памятники Культуры. Новые Открытия, М., 2001;
  76. Georgia and the Byzantine World. Artistic Aspects. Perception of Byzantium and Its Neighbors,  New York,  2001;
  77. შედევრები და საუკუნეები, თბ., 2001;
  78. დეკორატიულგამოყენებითი ხელოვნების კვლევა გ. ჩუბინაშვილის სახ. ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტში,  ქართული ხელოვნების ნარკვევები,  I,  თბ.,  2001;
  79. ღმრთისმშობლის ხატი ადრექრისტიანულ ქართულ ქვასვეტებზე,  Ars Georgica, 11, 2001;
  80. მანაბა მაჰომედოვა,  ალბომის შესავალი ტექსტი, მახაჩყალა, 2002;
  81. ახალი მასალები ქართული კოსტიუმის ისტორიისათვის, მნათობი,   N56, 2002;
  82. საქართველო და აღმოსავლურქრისტიანული სამყარო, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, II, 2002;
  83. ღმრთისმშობელი – მცირე ორანტა ქართულ ჭედურობაში, საქართველოს სიძველენი,  N4-5, თბ., 2003;
  84. Les croix en pierre géorgiennes et leur place dans l‛ art du Haut Moyen Âge,  ΛΑΜΠΉΔΏΝ,  t. 2,  Ateni, 2003;
  85. ღმრთისმშობელი – ოდიგიტრიის ერთი ვერსიის შესახებ ქართულ ჭედურობაში, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, III, თბ.,  2004;
  86. ღმრთისმშობელი – მცირე ორანტა ქართულ ჭედურობაში, საქართველოს სიძველენი,   N4-5, 2003;
  87. უძველესი ლიტურგიკული ნივთები საქართველოში   –   ბრინჯაოს საცეცხლურები,  ლოგოს,  III,  2004;
  88. ქართული ქრისტიანული ხელოვნების გენეზისისათვის,  “ქრისტიანობის ოცი საუკუნე საქართველოში”,  2004;
  89. Об одном образе Богоматери в грузинской чеканке, Zograf, N 30, 2004-05;
  90. გ. ჩუბინაშვილი და ქართული ჭედური ხელოვნების სათავეების საკითხები, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, IV, 2005;
  91. ქრისტიანული იკონოგრაფიის ჩამოყალიბების საკითხისათვის (შობისა და ნათლისღების კომპოზიციები ადრეული შუა საუკუნეების ქართულ რელიეფებზე, საქართველოს სიძველენი, 9, 2006;
  92. Изображение Гроба Господня на памятнике раннесредневекового грузинского искусствва. ПКНО, М.,2006;
  93. ქართული ქრისტიანული ხელოვნება, ქვის რელიეფები, თბ., 2008 (თანაავტორი);
  94. ადრეული შუა საუკუნეების ქართული ქვაჯვარები, თბ., 2008