Yearly Archives: 2018

ხელოვნებათმცოდნე, ცენტრის მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი, ხელოვნებათმცოდნეობის კანდიდატი, სამეცნიერო საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე.

სამეცნიერო კვლევის სფერო   –   გვიანი შუა საუკუნეების ქართული სახვითი ხელოვნება; კედლის მხატვრობის კონსერვაცია-რესტავრაციის მეთოდოლოგიის საკითხები; კულტურული მემკვიდრეობის პოპულარიზაცია.
საქმიანობა   –   თბილისის სამხატვრო აკადემიის ლექტორი, მიჰყავს გვიანი შუა საუკუნეების ქართული სახვითი ხელოვნების კურსი; საქართველოს კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტროს ექსპერტი; მსოფლიო მემკვიდრეობის საქართველოს კომიტეტის წევრი.

რჩეული ნაშრომები: 1. ბოდბის ტაძრის ეგვტერის მოხატულობა და მისი ლიტერატურული წყაროები, მაცნე, ისტორიის, არქეოლოგიის, ეთნოგრაფიისა და ხელოვნების ისტორიის სერია, 3, თბ., 1990;  2. ტრადიცია და სიახლე XVII საუკუნის ქართულ მხატვრობაში, ლიტერატურა და ხელოვნება, 2, 1991; 3. იერუსალიმის ჯვრის მონასტრის მოხატულობა, ACADEMIA, 5-A, 2003 (თანაავტორი); 4. მცხეთა, საქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 2000; 2006 (თანაგამომცემელი, თანარედაქტორი, თანაავტორი); 5. თბილისი, საქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 2002; 2006 (თანაგამომცემელი, თანარედაქტორი, თანაავტორი);  6. ქუთაისი, საქართველოს ძველი ქალაქები (თანაგამომცემელი, თანარედაქტორი, თანაავტორი); 7. გელათი, ისტორია, თბ., 2007 (თანაავტორი); 8. წალენჯიხა. მაცხოვრის ტაძრის მოხატულობები; თბ.,2011 (თანაავტორი).

1. XIX საუკუნის დასაწყისის ქართული ხელოვნების ტენდენციები, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი VI საერთაშორისო სიმპოზიუმის მასალები, თბ., 1989;
2. ბოდბის ტაძრის ეგვტერის მოხატულობა და მისი ლიტერატურული წყაროები, მაცნე, 3, თბ., 1990;
3. ტრადიცია და სიახლე XVII საუკუნის ქართულ მხატვრობაში, ლიტერატურა და ხელოვნება, 2, 1991;
4. მცხეთა, საქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 2000; მეორე გამოცემა – 2006 (თანაგამომცემელი, თანარედაქტორი, თანაავტორი);
5. თბილისი, საქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 2002; მეორე გამოცემა – 2006 (თანაგამომცემელი, თანარედაქტორი, თანაავტორი);
6. იერუსალიმის ჯვრის მონასტრის მოხატულობა, Academia, 5-A, 2003 (თანაავტორი);
7. ქუთაისი, საქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 2006 (თანაგამომცემელი, თანარედაქტორი, თანაავტორი);
8. წალენჯიხა. მაცხოვრის ტაძრის მოხატულობები, თბ.,2011 ( თანაავტორი).

(1927, თბილისი   –  1997, თბილისი)
არქიტექტურის ისტორიკოსი და კრიტიკოსი. 1949 წელს  დაამთავრა საქართველოს პოლიტექნიკური ინსტიტუტი არქიტექტურის სპეციალობით. 1949-1985 წლებში იყო ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის თანამშრომელი, 1988-1996 წლებში – დირექტორი. 1961-1985 წლებში პედაგოგიურ მოღვაწეობას ეწეოდა თბილისის სამხატვრო აკადემიაში. 1974-1981 წლებში იყო საქართველოს მხატვართა კავშირის თავმჯდომარე.
ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი, პროფესორი, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი, სსრკ სამხატვრო აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი, ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე, საქართველოს სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი. XX საუკუნის ქართული ხუროთმოძღვრების გაბმული ისტორიის ავტორი. ქართველ არქიტექტორთა და  მხატვართა შემოქმედების მკვლევარი. იგი აქტიურად ეხმაურებოდა არქიტექტურული ცხოვრების თვალსაჩინო მოვლენებს.
რჩეული ნაშრომები:  1. საქართველოს სსრ მთავრობის სახლის არქიტექტურა, თბ., 1957; 2. თბილისის ხუროთმოძღვრული გზამკვლევი, თბ., 1958 (მ. კარბელაშვილთან და ს. კინწურაშვილთან ერთად); 3. Архитектура Советской Грузии, Москва-Тбилиси, 1958 (ს. კინწურაშვილთან ერთად); 4. Национальное своеобразие города, Декоративное искусство СССР, №10, М., 1959 (ს. კინწურაშვილთან ერთად); 5. არქიტექტორი არჩილ ქურდიანი, თბ., 1963; 6. სახელმწიფო რესპუბლიკური ბიბლიოთეკის შენობის არქიტექტურა, საბჭოთა ხელოვნება, N6, თბ., 1964; 7. საქართველოს ხუროთმოძღვრული ძეგლები, თბ., 1965 (ქართული, რუსული და ინგლისური ტექსტით); 8. Город и художник, Декоративное искусство, №8, М., 1966; 9. Архитектура Грузии от истоков до наших дней, М.,1976 (ი. ციციშვილთან ერთად); 10. Тбилиси – Мцхета, Тб., 1981 (კ. მაჩაბელთან ერთად).

1. საბჭოთა არქიტექტურული სტილის რამოდენიმე საკითხი, ლიტერატურა და ხელოვნება, N1, 1952;
2. საქართველოს სსრ მთავრობის სახლის არქიტექტურა, თბ., 1957;
3. თბილისის ხუროთმოძღვრული გზამკვლევი, თბ., 1958 (მ. კარბელაშვილთან და ს. კინწურაშვილთან ერთად);
4. Архитектура Советской Грузии, Москва-Тбилиси, 1958 (при соавторстве С. Кинцурашвили);
5. Национальное своеобразие города, Декоративное искусство СССР, №10, М., 1959 (при соавторстве С. Кинцурашвили);
6. დღევანდელობის არქიტექტურა, ცისკარი, N6, 1961;
7. არქიტექტორი არჩილ ქურდიანი, თბ., 1963;
8. ხელოვნების სინთეზის საკითხისათვის, მნათობი, N8, თბ., 1963;
9. სახელმწიფო რესპუბლიკური ბიბლიოთეკის შენობის არქიტექტურა, საბჭოთა ხელოვნება, N6, თბ., 1964;
10. საქართველოს ხუროთმოძღვრული ძეგლები, თბ., 1965 (ქართული, რუსული და ინგლისური ტექსტით);
11. Город и художник, Декоративное искусство, №8, М., 1966;
12. Архитектура Грузии от истоков до наших дней, М.,1976 (ი. ციციშვილთან ერთად);
13. Тбилиси   –  Мцхета, Тб., 1981 (კ. მაჩაბელთან ერთად).

დაიბადა 1936 წელს, ქ. თბილისში.
ხელოვნების ისტორიკოსი, ცენტრის მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი, ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი, პროფესორი, სამეცნიერო საბჭოს წევრი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო   –   შუა საუკუნეების  ქართული სახვითი ხელოვნება.
საქმიანობა   –   თბილისის სამხატვრო აკადემიაში, რესტავრაციისა და ხელოვნების ისტორიის  ფაკულტეტზე მიჰყავს ბიზანტიის ხელოვნების ისტორიის კურსი.
რჩეული ნაშრომები:   1. ლევან დადიანის საოქრომჭედლო სახელოსნო (ნარკვევები XVII საუკუნის ქართული ჭედური ხელოვნების ისტორიიდან), თბ., 1974; 2. Грузинские эмали, Тб., 1984; 3. Lo sbalzo,  l‛ avorio,  lo smalto,  it tessuto,  la ceramica, in: I‛ Tesori della Georgia, Milano, 1984; 4. შუა საუკუნეების  ტიხრული მინანქარი საქართველოს ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმში, თბ., 1984 (ქართულად, რუსულად, ინგლისურად); 5. ოშკის სკულპტურულ “ვედრებათა” თავისებურებების შესახებ, საქართველოს სიძველენი, N3, თბ., 2003;  6. გელათის მოზაიკა, თბ., 2005;  7. გელათი, თბ., 2007 (თანაავტორი); 8. ხახულის კარედი ხატი, თბ., 2007; 9.  ქართული ქრისტიანული ხელოვნება, მინანქარი, თბ., 2008; მეორე გამოცემა 2010   (თანაავტორი).

1. ლევან დადიანის საოქრომჭედლო სახელოსნო (ნარკვევები XVII საუკუნის ქართული ჭედური ხელოვნების ისტორიიდან), თბ., 1974;
2. Грузинские эмали, Тб., 1984;
3. To sbalzo, l avorio, lo smalto, it tessuto, la ceramica, in: I Tesori della Georgia, Milano, 1984;
4. შუა საუკუნეების ტიხრული მინანქარი საქართველოს ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმში, თბ., 1984 (ქართულად, რუსულად, ინგლისურად);
5. La stauroteque byzantine de la Svanetie, Byzantine East, Latin West.Art Historical Studies in Honour of Kurt Weitsmann, prinstoni, 1995;
6. შალვა ამირანაშვილი და შუა საუკუნეების ქართული მინანქარი, თსუ ხელოვნების ისტორიისა და თეორიის კათედრის სამეცნი­ერო შრომათა კრებული,   თბ., 2000;
7. უცხოელი მკვლევარები და ქართული ხელოვნება, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, I, თბ., 2001;
8. საქართველოს როლი შუა საუკუნეების მინანქრის ხელოვნების ჩამოყალი­ბე­ბაში, Academia, ¹1, თბ., 2001;
9. ლაგურკის ვედრების ხატი, Ars Georgica, 11, თბ., 2001;
10. По поводу дела о подделках грузинских эмалей, Кавказоведение, № 2, М., 2002;
11. О некоторых “спорных” вопросах касающихся грузинских эмалей, Academia, № 4, თბ., 2002;
12. XII საუკუნის ქართული ოქრომჭედლობის ზოგი ასპექტი, ქართული ხე­ლოვნების ნარკვევები, II, თბ., 2002;
13. ჭედური ხელოვნების განვითარების გზები საქართველოსა და ბიზანტიაში, ინ­ტეგ­რაციის და დეზინტეგრაციის პროცესები კავკასიაში, ქართველოლო­გ­­თა IV საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 2002;
14. შუა საუკუნეების ქართული ოქრომჭედლობა და ტიხრული მინანქარი, ნა­თე­ლი ქრისტესი. საქართველო, წგნ. I, თბ., 2003;
15. თანამედროვე მინანქრული ხელოვნება, კატალოგის წინასიტყვაობა, თბ., 2003;
16. ოშკის სკულპტურულ “ვედრებათა” თავისებურების შესახებ, საქართველოს სიძველენი, 3, თბ., 2003;
17. ქართული კულტურის უცხოელი მოამაგენი (ნიკოლ და მიშელ ტიერები), საქართველოს სიძველენი, 4-5, თბ., 2003;
18. Les mosaïques antiques et médiévaux de la Géorgie, ΛΑΜΠΉΔΏΝ, დ. მურიკის ხსოვნისადმი მიძღვნილი კრებუ­ლი, ტ. 1, ათენი, 2003;
19. საერო “პორტრეტი” შუა საუკუნეების ქართულ ჭედურ ხელოვნებაში, ქართული ხელოვნების ნარკვევები, III, თბ., 2004.
20. გელათის მოზაიკა, თბ., 2005;
21. ქართული ქრისტიანული ხელოვნება, მინანქარი, თბ.,2008.

დაიბადა 1932 წელს, ქ. თბილისში.
ხელოვნების ისტორიკოსი, ცენტრის უფროსი მეცნიერი თანამშრომელი, ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო   –   ქართული და ისლამური აღმოსავლეთის სახვითი ხელოვნება.
საქმიანობა   –   თბილისის სამხატვრო აკადემიის სრული პროფესორი, მიჰყავს აღმოსავლეთის ხალხთა  ხელოვნების ისტორიისა და გვიანი შუა საუკუნეების ქართული მონუმენტური მხატვრობის კურსი; არის საქართველოს საპატრიარქოს სიწმინდეების მოძიებისა და დაცვის განყოფილების წევრი, საქართველოს საპატრიარქოს ქრისტიანული ხუროთმოძღვრების ხელოვნებისა და რესტავრაციის ცენტრის საბჭოს წევრი; ჟურნალ “საქართველოს სიძველენის” რედაქტორ-გამომცემელი.
რჩეული ნაშრომები: 1. ირანული სამინიატურო ხელოვნების ერთი საკითხი, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის მაცნე, 3, 1973;  2. ახალი ქართული მხატვრობის ძირითადი ეტაპები, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი II საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1977 (თანაავტორი გ. ხოშტარია); 3. ქართული საერო მინიატურა, თბ., 1978; 4. შინაარსისა და მხატვრული ფორმის მიმართების შესახებ გვიანფეოდალური ხანის ქართულ კედლის მხატვრობაში, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი VI საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1989; 5. ისლამი და ქართული სახვითი ხელოვნება, ლიტერატურა და ხელოვნება, თბ., 1999;  6. ქართული ეკლესიების გვიანი შუა საუკუნეების “ხალხური” მოხატულობანი”, თბ., 2003; 7. გელათი, წინათქმა, ანოტაციები, თბ., 2007 (თანაავტორი);  8. ზარათი, თბ., 2008;  9.  რაჭა 1991, მიწისძვრით დაზიანებული ძეგლები, თბ., 2008 (ე. გედევანიშვილთან, ნ. ვაჩეიშვილთან და თ. ხუნდაძესთან ერთად).

1. ირანული სამინიატურო ხელოვნების ერთი საკითხი, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის მაცნე, 3, 1973;
2. ახალი ქართული მხატვრობის ძირითადი ეტაპები, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი II საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1977 (თანაავტორი გ. ხოშტარია);
3. ქართული საერო მინიატურა, თბ., 1978;
4. Новые художественные тенденции позднеиранской миниатюры  –  Исскуство и археология Ирана, М., 1978;
5. შინაარსისა და მხატვრული ფორმის მიმართების შესახებ გვიანფეოდალური ხანის ქართულ კედლის მხატვრობაში, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი VI საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1989;
6. ისლამი და ქართული სახვითი ხელოვნება, ლიტერატურა და ხელოვნება, N3, თბ., 1999;
7. ქორეთის მოხატულობა, Ars Georgica, 11, თბ., 2001;
8. ნიკორწმინდის მოხატულობა, საქართველოს სიძველენი, 3, თბ., 2003;
9. ქართული ეკლესიების გვიანი შუა საუკუნეების «ხალხური» მოხატულობანი», თბ., 2003;
10. ნაკურალეშის წმინდა გიორგის ეკლესიის მოხატულობა, ქართული ხე­ლოვნების ნარკვევები, III, თბ., 2004;
11. ხობის ეკლესიის XVII საუკუნის მოხატულობა, საქართველოს სიძველენი, 7-8, თბ., 2005.