admin – გვერდი 18 – Chubinashvili Centre

ვახტანგ ბერიძე

მაისი 1, 2018

(1914, ქუთაისი – 2000, თბილისი)
1936 წელს დაამთავრა ამიერკავკასიის ინდუსტრიული ინსტიტუტი არქიტექტურის სპეციალობით. 1936-1998 წწ-ში ასწავლიდა თბილისის სხვადასხვა უმაღლეს სასწავლებლებში. 1941 წლიდან გ. ჩუბინაშვილის სახ. ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის თანამშრომელი, 1973-1988 წწ-ში და 1996-2000 წწ-ში მისი დირექტორი, 1988-1996 წწ-ში – საპატიო დირექტორი. ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი, პროფესორი, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი, საქართველოს მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე, საქართველოს სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი.

ვ. ბერიძის კვლევითი მუშაობის უმთავრესი მიმართულება ქართული არქიტექტურის ისტორია იყო. ფუძემდებელი მნიშვნელობისაა წიგნები XII-XIV სს-ის სამცხის ტაძრებზე, XVI-XVII სს-ის საეკლესიო არქიტექტურაზე, 1801-1817 წწ-ის თბილისის აღმშენებლობაზე, 1920-1930-იანი წწ-ის ქართულ არქიტექტურაზე, რომელთაც განსაზღვრეს ამ პერიოდების მეცნიერული შესწავლის გეზი.

იგი ავტორია მონოგრაფიებისა ცალკეული ძეგლების (სავანის წმ. გიორგი, კაცხის ტაძარი, «მაღალაანთ ეკლესია» და ა.შ.), რეგიონალური სკოლების (ტაო-კლარჯეთი), ცალკეულ ხელოვანთა (სვ. კლდიაშვილი) შესახებ; საყოველთაოდაა ცნობილი ქართული ხუროთმოძღვრების განმაზოგადებული ნაშრომები ქართულ, რუსულ და გერმანულ (ე. ნოიბაუერთან ერთად) ენებზე, ენციკლოპედიური ნაშრომი «ძველი ქართველი ოსტატები» და სხვა.
ვ. ბერიძეს ეკუთვნის მონოგრაფია XV-XIX სს-ის ქართულ გარდამოხსნებზე, ნაშრომები თვალსაჩინო ქართველი მხატვრების (დ. კაკაბაძე, ლ. გუდიაშვილი, ნ. ფიროსმანაშვილი) შესახებ; ნ. ეზერსკაიასთან ერთად ავტორია წიგნისა XIX-XX სს-ის ქართულ სახვით ხელოვნებაზე. დასტამბული აქვს მთელი რიგი ნარკვევები ქართული ხელოვნების შესწავლის ისტორიის შესახებ.

ბიბლიოგრაფია

სავანე, Ars Georgica, 1, თბ., 1942;
ეხვევის დედა-ღვთისა, Ars Georgica, 2, თბ., 1942;
თბილისის “ლურჯი მონასტერი”, Ars Georgica, 3, თბ., 1948;
მცხეთის კათედრალის “სვეტიცხოველი” და ქართლის მოქცევის სიუჟეტები მის ფრესკებში, საქართველოს მუზეუმის მოამბე, ტ. XV-B, თბ., 1948;
Против искажения истории грузинского искусства, Тб., 1949;
კაცხის ტაძარი, Ars Georgica, 3, თბ., 1950;
ქართული საბჭოთა არქიტექტურის ისტორია, Ars Georgica, 4, თბ., 1955;
სამცხის ხუროთმოძღვრება, თბ., 1955;
მაღალაანთ ეკლესია, Ars Georgica, 5, თბ., 1959;
თბილისის ხუროთმოძღვრება, ტ. 1, თბ., 1960;
თბილისის ხუროთმოძღვრება, ტ. 2, თბ., 1963;
გიორგი ჩუბინაშვილი, თბ., 1963;
ძველი ქართველი ოსტატები, თბ., 1967;
ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება, თბ., 1974;
Искусство Советской Грузии, М., 1975 (ნ. ეზერსკაიასთან ერთად);
Некоторые аспекты грузинской купольной архитектуры со второй половины X в. до конца XIII века, Тб., 1976;
Die Baukunst des Mittelalt ers in Georgien, Berlini, 1980 (Edith Nenbauer-თან ერთად);
Место памятников Тао-Кларджети в истории грузинской архитектуры, Тб., 1981;
ქართული ნაქარგობის ისტორიიდან, თბ., 1983;
XVI-XVIII საუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრება, ტ. 1, თბ., 1983;
Давид Какабадзе, М., 1989;
XVI-XVIII საუკუნეების ქართული საეკლესიო ხუროთმოძღვრება, თბ., 1994.
ნიკო ფიროსმანაშვილი, (წიგნი გამოსაცემად მოამზადა გ.მარსაგიშვილმა), თბ., 2007 (ქართულ, რუსულ, ინგლისურ ენაზე).

Leave a comment

Monumental Painting

აპრილი 30, 2018

: წალენჯიხა. ფერისცვალების ტაძარი. მთავარანგელოზი გაბრიელი. XIV ს. Tsalenjikha. Church of the Transfiguration. Archangel Gabriel. 14th c.

: ყინცვისი. წმ. ნიკოლოზის ტაძარი. ჯოჯოხეთის წარმოტყვევნა. XIII ს. Kintsvisi. Church of St Nicholas. Descent into Hell. 13th c.

: უბისი. წმ. გიორგის ეკლესია. საიდუმლო სერობა. XIV ს. Ubisi. Church of St. George. The Last Supper. 14th c.

: ტიმოთესუბანი. ღმრთისმშობლის ტაძარი. სამოთხე. XIII ს. Timotesubani. Church of the Virgin. The Paradise. 13th c

: საფარა. წმ. საბას ტაძარი. ფერისცვალება. XIV ს. Saphara Monastery. St. Sabah Church. The Transfiguration. 14th c.

: მხერი. წმ. მთავარანგელოზის ეკლესია. ამაღლება. XIV ს. Mkheri. Church of the Holy Archangel. The Ascension. 14th c.

: ზემო-კრიხი. მთავარანგელოზის ეკლესია. წმ. წინასწარმეტყველი ესაია. XI ს. Zemo – Krikhi. Church of the Archangels. The Prophet Isaiah. 11th c

: ვარძია. ღმრთისმშობლის შობის ტაძარი. პირი ღრთისა. XII-XIII ს.ს. Vardzia. Church of the Virgin. The Mandilyon 12th-13th cc.

: დავით-გარეჯი. უდაბნო. ღმრთისმშობლის ტაძრის სადიაკვნე. ჯვრის ამაღლება. XIII ს. Davit-Gareji. Murals in the Diaconicon of the Church of the Virgin. The Ascension of the Holy Cross. 13th c.

: დავით გარეჯი. ნათლისმცემელი. მცირე სამლოცველო. ვედრება. XI ს. Davit-Gareji. Natlismtsemeli. Murals in Small Chapel. The Deesis. 11th c.

: დავით გარეჯი. ბერთუბანი. ღმრთისმშობლის ტაძარი. ხარება იოაკიმეს. XIII ს. Davit-Gareji. Bertubani Church of the Virgin. The Annunciation to Joachim. 13th c.

: გელათი. ღმრთისმშობლის შობის ტაძარი. იმერეთის მეფეთა საქტიტორო პორტრეტი. XVI ს., Gelati Monastery. Church of the Nativity of the Virgin. Portraits of the kings of Imereti. 16th c.

: ბუგეული. ღმრთისმშობლის ეკლესია. ხარება. XVI ს. Bugeuli. Church of the Virgin. The Annunciation. 16th c.

: ბეთანია. ღმრთისმშობლის შობის ტაძარი. ქრისტეს დატირება. ფრაგმენტი. XII ს. Betania. Church of the Nativity of the Virgin.The Lamentation. Fragment. 12th c.

: ატენის სიონი. ხარება. დეტალი. მთავარანგელოზი გაბრიელი. XI ს. Ateni. Sioni Church. The Annunciation. Detail. Archangel Gabriel. 11th c.

Leave a comment

კედლის მხატვრობა

აპრილი 30, 2018

: წალენჯიხა. ფერისცვალების ტაძარი. მთავარანგელოზი გაბრიელი. XIV ს. Tsalenjikha. Church of the Transfiguration. Archangel Gabriel. 14th c.

: ყინცვისი. წმ. ნიკოლოზის ტაძარი. ჯოჯოხეთის წარმოტყვევნა. XIII ს. Kintsvisi. Church of St Nicholas. Descent into Hell. 13th c.

: უბისი. წმ. გიორგის ეკლესია. საიდუმლო სერობა. XIV ს. Ubisi. Church of St. George. The Last Supper. 14th c.

: ტიმოთესუბანი. ღმრთისმშობლის ტაძარი. სამოთხე. XIII ს. Timotesubani. Church of the Virgin. The Paradise. 13th c

: საფარა. წმ. საბას ტაძარი. ფერისცვალება. XIV ს. Saphara Monastery. St. Sabah Church. The Transfiguration. 14th c.

: მხერი. წმ. მთავარანგელოზის ეკლესია. ამაღლება. XIV ს. Mkheri. Church of the Holy Archangel. The Ascension. 14th c.

: ზემო-კრიხი. მთავარანგელოზის ეკლესია. წმ. წინასწარმეტყველი ესაია. XI ს. Zemo – Krikhi. Church of the Archangels. The Prophet Isaiah. 11th c

: ვარძია. ღმრთისმშობლის შობის ტაძარი. პირი ღრთისა. XII-XIII ს.ს. Vardzia. Church of the Virgin. The Mandilyon 12th-13th cc.

: დავით-გარეჯი. უდაბნო. ღმრთისმშობლის ტაძრის სადიაკვნე. ჯვრის ამაღლება. XIII ს. Davit-Gareji. Murals in the Diaconicon of the Church of the Virgin. The Ascension of the Holy Cross. 13th c.

: დავით გარეჯი. ნათლისმცემელი. მცირე სამლოცველო. ვედრება. XI ს. Davit-Gareji. Natlismtsemeli. Murals in Small Chapel. The Deesis. 11th c.

: დავით გარეჯი. ბერთუბანი. ღმრთისმშობლის ტაძარი. ხარება იოაკიმეს. XIII ს. Davit-Gareji. Bertubani Church of the Virgin. The Annunciation to Joachim. 13th c.

: გელათი. ღმრთისმშობლის შობის ტაძარი. იმერეთის მეფეთა საქტიტორო პორტრეტი. XVI ს., Gelati Monastery. Church of the Nativity of the Virgin. Portraits of the kings of Imereti. 16th c.

: ბუგეული. ღმრთისმშობლის ეკლესია. ხარება. XVI ს. Bugeuli. Church of the Virgin. The Annunciation. 16th c.

: ბეთანია. ღმრთისმშობლის შობის ტაძარი. ქრისტეს დატირება. ფრაგმენტი. XII ს. Betania. Church of the Nativity of the Virgin.The Lamentation. Fragment. 12th c.

: ატენის სიონი. ხარება. დეტალი. მთავარანგელოზი გაბრიელი. XI ს. Ateni. Sioni Church. The Annunciation. Detail. Archangel Gabriel. 11th c.

Leave a comment

Architecture

აპრილი 30, 2018

: Ateni. Sioni Church. 7th c.

: Gelati. Church of the Nativity of the Virgin. 12th – 13th cc

: Davit-Gareji. Natlismtsemeli. 6th c.

: Vardzia. Cave Monastery. 12th c.

: Tiri Monastery. 13th c.

: Ikvi. Church of St. George. 11th c.

: Ikorta. Church of the Archangels. 1172

: Kvetera fortress Church. 10th c.

: Mtskheta. Church of the Holy Cross. 586-604

: Rkoni Bridge. 12th – 13th cc.

: Svaneti. Mulakh.

: Uplistsikhe. Rock-hewn Town. 1000BC., 6th-4th cc BC., 4th-1th cc BC., Middle Ages 1000 BC., 6th – 4th cc. BC., 4th – 1st cc. BC., Middle Ages.

: Shiomgvime Monastery. 6th c. 11th c. 19th c.

: Dzveli Gavazi. Church of the Virgin. 6th c.

: Tsirkoli Church. 8 th c.

: Khertvisi Fortress . 10th – 14th cc.

Leave a comment

ხუროთმოძღვრება

აპრილი 30, 2018

: ხერთვისის ციხე. X-XIV ს.ს. Khertvisi Fortress. 10th-14th cc.

: მცხეთა

: წუღრუღაშენი. წმ. გიორგის ტაძარი. 1213 – 1222 წ.წ.

: წირქოლი. ღმრთისმშობლის ეკლესია. VIII ს.

: წილკანი. ღმრთისმშობლის საკათედრო ტაძარი. IV-VIII ს.ს

: წალენჯიხა. მაცხოვრის ფერისცვალების ტაძარი. XI ს.

: ძველი შუამთის მონასტერი. V-VII ს.ს.

: ძველი გავაზი. ღმრთისმშობლის ტაძარი. VI წ.

: ციხე – ქალაქი თმოგვი. IX – XI ს.ს.

: შორეთის ეკლესია.VI-VII ს., XV ს. copy

: შიომღვიმის მონასტერი. VI ს., XI ს., XIX ს. Shiomgvime Monastery. 6th c. 11th c. 19th c.

: შატილი. შუასაუკუნეების არქიტექტურული კომპლექსი

: ქსნის ციხე. XVI ს.

: ქვეშის ციხე. განვითარებული შუასაუკუნეები

: ფიტარეთი. ღმრთისმშობლის ტაძარი. XIII ს.

: უფლისციხე. კლდეში ნაკვეთი ნაქალაქარი. ძვ.წ. I ათასწლეული., ძვ.წ.VI-IV ს.ს., ძვ.წ. IV-I ს.ს., შუასაუკუნეები. Uplistsikhe. Rock-hewn Town. 1000 BC., 6th-4th cc., 4th-1st cc., Middle Ages.

: ურბნისი. წმ. სტეფანეს საკათედრო ტაძარი. VI ს .

: ტიმოთესუბანი. ღმრთისმშობლის ტაძარი. XII-XIII ს.ს.

: სხალთა. ღმრთისმშობლის ეკლესია. XIII ს.

: სვანეთი. ხე

: სვანეთი. უშგული

: სვანეთი. მულახი. Svaneti. Mulakhi

: სვანეთი. ლენჯერი

: საფარის მონასტერი. წმ. საბას ტაძარი. X- XIII ს.ს.

: სამწევრისი. წმ. გიორგის ეკლესია. VII ს.

: სამთავისი. ამაღლების საკათედრო ტაძარი. 1030 წ.

: რუისი. ღმრთისმშობლის ტაძარი. VIII-IX ს.ს.

: რკონის ხიდი. XII – XIII ს.ს. Rkoni Bridge. 12th-13th cc.

: ნინოწმინდა. საკათედრო ტაძარი.VI ს_ XV ს_ XVIII ს

: ნიკორწმინდა. წმ. ნიკოლოზის საკათედრო ტაძარი. 1010-1014 წ.წ. Nikortsminda. Cathedral of St. Nicholas. 1010-1014

: ნეკრესი. გუმბათიანი ეკლესია.VIII – IX ს.ს.

: მცხეთის ხედი წმ. ჯვრის ტაძრიდან

: მცხეთის წმ. ჯვრის ტაძარი.586-604 წ.წ. (4)

: მცხეთის წმ. ჯვრის ტაძარი.586-604 წ.წ. (3)

: მცხეთის წმ. ჯვრის ტაძარი. 586-604 წ.წ. Mtskheta. Church of the Holly Cross. 586-604

: მცხეთის წმ. ჯვრის ტაძარი. 586-604 წ.წ. (1)

: მცხეთა. სვეტიცხოვლის საკათედრო ტაძარი. 1010-1029 წ.წ. Mtskheta. Svetitskhoveli Cathedral of Twelve Apostles. 1010-1029

: მცხეთა. სამთავრო. წმ. ნინოს ეკლესია.V ს.

: მცხეთა. სამთავრო. მაცხოვრის ტაძარი. XI ს. XIX ს.

: მარტყოფის მონასტერი. შუასაუკუნეები

: მარტვილი. ღმრთისმშობლის საკათედრო ტაძარი. VII ს.

: მანგლისი. საკათედრო ტაძარი. XI ს.

: კუმურდო. მაცხოვრის საკათედრო ტაძარი. 964 წ.

: კვეტერა. ციხის ეკლესია. X ს. Kvetera Fortress Church. 10th c.

: კაცხი. მაცხოვრის შობის ტაძარი. XI ს.

: იყალთოს მონასტერი. VI – XIII ს.ს.

: იყალთო. აკადემია. XI – XII ს.ს.

: იკორთა. მთავარანგელოზთა ტაძარი. 1172 წ. Ikorta. Church of Archangels. 1172

: იკვი. წმ. გიორგის ტაძარი. XI ს. Ikvi. Church St George. 11th c.

: იდლეთი. იოანე ნათლისმცემლის ტაძარი. VI ს.

: თიღვა. წმ. ჯვრის ეკლესია. 1152 წ.

: თირის მონასტერი. XIII ს. Tiri Monastery. 13th c.

: თბილისი. ჭრელი აბანო და მეჩეთი

: თბილისი. ძველი უბანი

: თბილისი. მეტეხის წარბი

: თბილისი. ანჩისხატის ტაძარი. VI ს. სამრეკლო. 1675 წ.

: თბილისი. აბანოთუბანი

: ზემო კრიხი. მთავარანგელოთა ეკლესია. კარიბჭე. XIს.

: ზემო კრიხი. მთავარანგელოზთა ეკლესია. XI ს.

: ზედაზნის მონასტერი. VI ს.

: ზარზმა. ფერისცვალების ტაძარი. XIV ს.

: ვარძია. კლდეში ნაკვეთი კომპლექსი. XII ს. Vardzia. Cave – Monastery. 12th c.

: ვანის ქვაბები. კლდეში ნაკვეთი მონასტერი. VIII – XVI ს.ს.

: ვანთა. ხუროთმოძღვრული კომპლექსი. VIII-IX ს.ს.

: ერთაწმინდა. წმ. ევსტათის ტაძარი. XIII ს.

: დმანისის სიონი. VI – XIII ს.ს.

: დავით გარეჯი. წმ. დავითის ლავრა. VI-XVII ს.ს. Davit-Gareji Laura. 6th-17th cc.

: დავით გარეჯი. ჩიჩხიტური. VI ს.

: დავით გარეჯი. საბერეები

: დავით გარეჯი. ნათლისმცემელი. VI ს.

: დავით გარეჯი. ბერთუბანი. ღმრთისმშობლის ტაძარი. VI ს.

: გურჯაანის ყველაწმინდა. VIII ს.

: გორის ციხე. განვითარებული შუასაუკუნეები. VII ს.

: გელათის მონასტრის კარიბჭე. XII ს. დავით აღმაშენებლის საფლავის ქვა

: გელათის მონასტერი. XII-XIII ს.ს.

: გელათის აკადემია. 1106 წ.

: გელათი. წმ. ნიკოლოზის ეკლესია. XIII ს.

: გელათი. ღმრთისმშობლის შობის ტაძარი. XII-XIII ს.ს. Gelati. Church of the Nativity of the Virgin. 12th-13th cc.

: გეგუთი. სასახლე. VIII – IX ს.ს.

: ბოლნისის სიონი. საკათედრო ტაძარი. 478-493 წ.წ.

: ბეთანია. ღმრთისმშობლის შობის ტაძარი. XII ს.

: ბარაკონი. ღმრთისმშობლის ტაძარი. 1753 წ.

: ახალი შუამთა. ღმრთისმშობლის შობის ტაძარი. XVI ს.

: აწყურის ციხე. გვიანი შუასაუკუნეები

: ატენის სიონი. VII წ. Ateni. Sioni Church. 7th c.

: ანანურის ციხის კომპლექსი. XVII ს.

: ალავერდი. წმ. გიორგის საკათედრო ტაძარი. XI ს.

Leave a comment

ცენტრის თანამშრომელთა ჯგუფი ეწვია წმ. იოანე ნათლისმცემლის მონასტერს “ჩაკიდული თხემები”

აპრილი 21, 2018

ცენტრის თანამშრომელთა ჯგუფი ეწვია წმ. იოანე ნათლისმცემლის მონასტერს “ჩაკიდული თხემები”, რომელიც თანამედროვე ქართული ქრისტიანული ხუროთმოძღვრების ერთ საუკეთესო ქმნილებად არის მიჩნეული. მეცნიერთა ჯგუფს მასპინძლობდა მეუფე დავითი, ამბა ალავერდელი, რომელიც არის ამ პროექტის ავტორი. მან დაათვალიერებინა ხელოვნებათმცოდნეებს მონასტრის ეკლესიები, სენაკები, ბიბლიოთეკა, ხატწერის სახელოსნო და სხვა სათავსები და გააცნო მომავალი განვითარების გეგმები.

Leave a comment

Janjalia Mzia

აპრილი 3, 2018

Art Historian, Chief Researcher of the Centre, Ph.D.

Research field: History of the Late Medieval fine arts in Georgia; methodology of the mural painting conservation; popularisation of the cultural heritage

Activity: Lectures on the History of the Late Medieval Georgian Fine Arts at Tbilisi Academy of Arts; Expert of the Ministry of Culture, Monument Protection and Sports; Member of the World Cultural Heritage Georgian Committee

Bibliography not found

Leave a comment

ჯანჯალია მზია

აპრილი 3, 2018

ხელოვნებათმცოდნე, ცენტრის მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი, ხელოვნებათმცოდნეობის კანდიდატი, სამეცნიერო საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე.

სამეცნიერო კვლევის სფერო – გვიანი შუა საუკუნეების ქართული სახვითი ხელოვნება; კედლის მხატვრობის კონსერვაცია-რესტავრაციის მეთოდოლოგიის საკითხები; კულტურული მემკვიდრეობის პოპულარიზაცია.
საქმიანობა – თბილისის სამხატვრო აკადემიის ლექტორი, მიჰყავს გვიანი შუა საუკუნეების ქართული სახვითი ხელოვნების კურსი; საქართველოს კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტროს ექსპერტი; მსოფლიო მემკვიდრეობის საქართველოს კომიტეტის წევრი.

რჩეული ნაშრომები: 1. ბოდბის ტაძრის ეგვტერის მოხატულობა და მისი ლიტერატურული წყაროები, მაცნე, ისტორიის, არქეოლოგიის, ეთნოგრაფიისა და ხელოვნების ისტორიის სერია, 3, თბ., 1990; 2. ტრადიცია და სიახლე XVII საუკუნის ქართულ მხატვრობაში, ლიტერატურა და ხელოვნება, 2, 1991; 3. იერუსალიმის ჯვრის მონასტრის მოხატულობა, ACADEMIA, 5-A, 2003 (თანაავტორი); 4. მცხეთა, საქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 2000; 2006 (თანაგამომცემელი, თანარედაქტორი, თანაავტორი); 5. თბილისი, საქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 2002; 2006 (თანაგამომცემელი, თანარედაქტორი, თანაავტორი); 6. ქუთაისი, საქართველოს ძველი ქალაქები (თანაგამომცემელი, თანარედაქტორი, თანაავტორი); 7. გელათი, ისტორია, თბ., 2007 (თანაავტორი); 8. წალენჯიხა. მაცხოვრის ტაძრის მოხატულობები; თბ.,2011 (თანაავტორი).

XIX საუკუნის დასაწყისის ქართული ხელოვნების ტენდენციები, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი VI საერთაშორისო სიმპოზიუმის მასალები, თბ., 1989;
ბოდბის ტაძრის ეგვტერის მოხატულობა და მისი ლიტერატურული წყაროები, მაცნე, 3, თბ., 1990;
ტრადიცია და სიახლე XVII საუკუნის ქართულ მხატვრობაში, ლიტერატურა და ხელოვნება, 2, 1991;
მცხეთა, საქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 2000; მეორე გამოცემა – 2006 (თანაგამომცემელი, თანარედაქტორი, თანაავტორი);
თბილისი, საქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 2002; მეორე გამოცემა – 2006 (თანაგამომცემელი, თანარედაქტორი, თანაავტორი);
იერუსალიმის ჯვრის მონასტრის მოხატულობა, Academia, 5-A, 2003 (თანაავტორი);
ქუთაისი, საქართველოს ძველი ქალაქები, თბ., 2006 (თანაგამომცემელი, თანარედაქტორი, თანაავტორი);
წალენჯიხა. მაცხოვრის ტაძრის მოხატულობები, თბ.,2011 ( თანაავტორი).

Leave a comment

Author Archives: admin

ბიბლიოგრაფია