Author Archives: admin

(1930, თბილისი  –  1998, თბილისი)
ხელოვნების ისტორიკოსი, ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი, სწავლობდა თ]ილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის ფაკულტეტზე, ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის ასპირანტურაში.
1958 წლიდან მუშაობდა ამავე ინსტიტუტში მეცნიერ თანამშრომლად, 1963 წლიდან იყო საქართველოს მხატვართა კავშირის წევრი, 1967-1973 წლებში  ლექციებს კითხულობდა თბილისის სამხატვრო აკადემიის  ხელოვნებათმცოდნეობის ფაკულტეტზე, 1978 წლიდან მუშაობდა  საქართველოს ისტორიის და კულტურის ძეგლთა დაცვის სამმართველოში უფროს მეცნიერ თანამშრომლად, განყოფილების გამგედ.
ეკატერინე პრივალოვას ძირითადი საკვლევი თემა იყო შუა საუკუნეების ქართული მონუმენტური ფერწერა და მისი დაცვის პრობლემები, მისი ურთიერთობა ბიზანტიურ მხატვრობასთან, აგრეთვე, თანამედროვე ქართული ხელოვნება. მეცნიერის ნარკვევები გამოქვეყნებულია ქართულ, რუსულ, დასავლეთევროპულ სამეცნიერო პერიოდიკაში.
1992-1993 წლებში იყო შ. ამირანაშვილის სახელობის ხელოვნების მუზეუმის დირექტორატის წევრი. 1996 წლიდან – ძველი კედლის მხატვრობის ტექნიკური კვლევის ცენტრის “ბეთანია” – დირექტორი.
ე. პრივალოვა მონაწილეობდა ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილ I (ბერგამო, იტალია 1974),  III (ბარი, ლეჩე, იტალია 1980), IV (თბილისი, 1983) საერთაშორისო სიმპოზიუმებში, ბერძნულ-ქართული ხელოვნებისადმი (პატმოსი, საბერძნეთი 1981), სტუდენიცას მონასტრის 800 წლისადმი (ბელგრადი, იუგოსლავია 1986) მიძღვნილ კონფერენციებში, მხატვრულ-კულტურულ კითხვებში “ბიზანტია და საქართველო” (ათენი, საბერძნეთი 1990), საერთაშორისო სიმპოზიუმში “ათონის მთის ხელოვნება ბიზანტიურ პერიოდში” (თესალონიკი, საბერძნეთი 1997).
ე. პრივალოვა იყო ICOMOS-ის საქართველოს ეროვნული კომიტეტის,  IOFA-ს, საბერძნეთის ქრისტიანული არქეოლოგიის საზოგადოების საპატიო წევრი, ხელოვნების საერთაშორისო ცენტრში პროგრამა  – “ყინწვისის ფრესკების გადარჩენის” მთავარი კონსულტანტი, შუა საუკუნეების ქართული ხელოვნების ძეგლების აღდგენისა და კონსერვაციისადმი მიძღვნილი ყველა პროგრამისა და მოძრაობის აქტიური წევრი, სამეცნიერო-პოპულარული ფილმების თანაავტორი.
რჩეული ნაშრომები: 1. Зураб Нижарадзе, М., 1972; 2.  Павниси, Тб., 1977; 3. Роспись церкви Георгия Калаубанского близ Мцхета,  Ars  Georgica, № 8-А, 1979;  4.  Роспись Тимотесубани, Тб., 1980; 5.  ბეთანიის ტაძრის მოხატულობა – საბჭოთა ხელოვნება, N2, 1980; 6.  ელენე ახვლედიანი (ალბომი), თბ., 1980;  7. Nouvelle donnée  Betania, – Symposium  international sur l‛ art Georgian, Tbilisi, 1983;  8. ვარძია, თბ., 1987 (ქართულ, რუსულ და ინგლისურ ენებზე);  9. Роспись церкви “Вознесения”  –  “Амаглева” в Озаани, Ars  Georgica, 9-А, 1987;  10.  Certain particularites des peintures murales Georgiennes des XI-XIII siecles, Belgrads, 1988;  11. Некоторые особенности грузинских росписей рубежа XII-XIII  вв., Ars  Georgica,  10-А, Тб., 1991; 12. შუა საუკუნეების ქართული კედლის მხატვრობის ერთი თავისებურების შესახებ ზემო კრიხის მთავარანგელოზთა ეკლესიის  მაგალითზე,  წელიწდეული, 1, თბ., 1995; 13. ზოგი რამ ტაო-კლარჯეთის მოხატულობის  შესახებ, საქართველოს ეკლესიის, ქართული სასულიერო მწერლობის და ქრისტიანული ხელოვნების ისტორიის საკითხები, თბ., 1998.

1. «სასწაული სარკინოზზე» იკვისა და ფავნისის კედლის მხატვრობაში, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის მოამბე,  ტ. XXVIII,  N6, 1962;
2. Художественное решение двух композиций “чудес” св. Георгия в грузинских росписях зрелого средневековья. Вестник АН Грузии, № 1, Тб., 1963;
3. Первый художник государства, к 125-летию со дня рождения Е. Матейко. Вечерний Тбилиси, № 146, Тб., 1963;
4. შუა   საუკუნეების ქართული პორტრეტის ისტორიიდან (XII საუკუნის საქტიტორო პორტრეტები ფავნისში), ძეგლის მეგობარი,  N8, 1966;
5. მურყმელის «მაცხვარის» მოხატულობა უშგულში, ძეგლის მეგობარი,  N29, 1972;
6. Зураб Нижарадзе, М., 1972;
7. Слово об учителе (Памяти академика Г. Чубинашвили), Литературная Грузия, № 4,1973;
8. «არს კიმოთისმანს მონასტერი გუმბათიანი…», ძეგლის მეგობარი,  N38, 1975;
9. ჭილაანთ ციხე-დარბაზი დუშეთში, ცისკარი,  N6, 1977;
10. Павниси, Тб., 1977;
11. ალეკო გორგაძე, საბჭოთა ხელოვნება, ¹9, 1979;
12. Роспись церкви Георгия Калаубанского близ Мцхета,  Ars  Georgica, № 8-А.,
13. Роспись Тимотесубани, Тб., 1980;
14. ელენე ახვლედიანი (ალბომი),  თბ., 1980;
15. ქართული მონუმენტური ფერწერის კოპირების ისტორიიდან, მეცნიერება და ტექნიკა,  N11, 1980;
16. ბეთანიის ტაძრის მოხატულობა,  საბჭოთა ხელოვნება,  N2, 1980;
17. Nouvelles donné Betania,  Symposium  international sur l  art Georgian, Tbilisi, 1983;
18. დღის წესრიგშია ქართული კედლის მხატვრობა   –   მასალა დისკუსიისთვის ძეგლის მეგობარი,  72, 1986;
19. ვარძია, თბ., 1987 (ქართულ, რუსულ და ინგლისურ ენებზე);
20. Роспись церкви “Вознесения” – “Амаглева” в Озаани,   Ars  Georgica, 9-А , 1987;
21. Certain particularites des peintures murales Georgiennes des XI-XIII siecles, Belgrads, 1988;   
22. Некоторые особенности грузинских росписей рубежа XII-XIII  вв.,  Ars  Georgica,  10 – А, Тб., 1991;
23. შუა საუკუნეების ქართული კედლის მხატვრობის ერთი თავისებურების შესახებ ზემო კრიხის მთავარანგელოზთა ეკლესიის  მაგალითზე,  წელიწდეული, 1, თბ., 1995;
24. ზოგიერთი შენიშვნა ტაო-კლარჯეთის მოხატულობის  შესახებ, წელიწდეული,  II,  თბ., 1996;
25. ზოგი რამ ტაო-კლარჯეთის მოხატულობის  შესახებ, საქართველოს ეკლესიის, ქართული სასულიერო მწერლობის და ქრისტიანული ხელოვნების ისტორიის საკითხები, თბ., 1998;
26. კვლავ ზოგი რამ ტაო-კლარჯეთის მოხატულობის  შესახებ,  წელიწდეული   IV-V,  თბ., 1999-2002.

ხელოვნებათმცოდნე, ცენტრის მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი ხელოვნებათმცოდნეობის კანდიდატი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო  –  საეკლესიო ხელოვნების ისტორია, მონუმენტური მხატვრობა, ზოგადი სახისმეტყველება.
საქმიანობა  –  თბილისის სასულიერო აკადემიის პედაგოგი, მიჰყავს  მხატვრული ნაწარმოების ანალიზისა და ევროპული ხელოვნების (XIII-XVII საუკუნეები) კურსი; თბილისის სამხატვრო აკადემიაში  –  ათორმეტი საუფლო დღესასწაულის იკონოგრაფიის კურსი.
რჩეული ნაშრომები: 1. წითელი ფერის სიმბოლური გააზრების ერთი ასპექტი შუა საუკუნეების ქართულ მხატვრობაში, მაცნე, N3, 1989; 2. ქრისტიანული სახისმეტყველებისათვის. სპექტრი, N1, 1998; 3. ქართული ხელოვნების სახვითი ენისათვის, აკადემია, N6-7, თბ., 2006; 4. ბეთანიის მხატვრობა და მართმადიდებლური ფერწერის ზოგიერთი ასპექტი, სპექტრი, 2005; 5. ბოჭორმის წმ. გიორგის ეკლესიის მოხატულობა, სადისერტაციო ნაშრომი, 1997;  6.  ქართული ქრისტიანული ხელოვნება, ხელნაწერთა დასურათება, თბ., 2008; მეორე გამოცემა 2010  (თანაავტორი).

1. წითელი ფერის სიმბოლური გააზრების ერთი ასპექტი შუა საუკუნეების ქართულ მხატვრობაში,  მაცნე,  N3, 1989;
2. ბოჭორმის მოხატულობა, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი VI საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1989;
3. ქტიტორის გამოსახულება ბოჭორმაში, ლიტერატურა და ხელოვნება,  31, 1990;
4. ფრესკა   –   ამქვეყნიურობისაგან განწმენდილი და სიბრტყეში გადასული სხეული, სკოლა და ცხოვრება, 33, 1990;
5. ბოჭორმის წმ. გიორგის ეკლესიის მოხატულობისათვის, სპექტრი,  N2, 1990;
6. ბოჭორმის წმ. გიორგის ეკლესიის მოხატულობა, სადისერტაციო ნაშრომი, 1997;
7. ქრისტიანული სახისმეტყველებისათვის, სპექტრი,  N1, 1998;
8. წითელი ფერის სიმბოლური გააზრების ზოგიერთი ასპექტი შუა საუკუნეების ქართულ მხატვრობაში (ანუ როგორ იქცა ძველი აღთქმის ცეცხლი ახალი აღთქმის წითელ ფერად), რწმენა და ცოდნა,  N3, 2000;
9. შუა საუკუნეების ხელოვნების მხატვრული ენის თავისებურებისათვის, ქართული ხელოვნების ნარკვევები,  I,  2001;
10. ერთი ვიზუალური ნიშნის სიმბოლური გააზრებისათვის (ბორჯღალოს სემანტიკის ინტერპრეტაციის მცდელობა),  N5 (9), 2001–2002;
11. მცხეთის ჯვრის სემანტიკისათვის, რწმენა და ცოდნა,  N10, 2002;
12. ბეთანიის მხატვრობა და მართმადიდებლური ფერწერის ზოგიერთი ასპექტი,  სპექტრი,  2005;
13. ქართული ხელოვნების სახვითი ენისათვის,   Academia,  N6-7,  თბ., 2006;
14. ქართული ქრისტიანული ხელოვნება, ხელნაწერთა დასურათება, თბ., 2008.

ხელოვნებათმცოდნე, ცენტრის მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი, ხელოვნებათმცოდნეობის კანდიდატი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო –  ქართული და მსოფლიო თეატრალურ-დეკორატიული ხელოვნების განვითარებისა და ისტორიის შესწავლა, თანამედროვე ქართული ხელოვნება (ფერწერა, ქანდაკება, დეკორატიულ-გამოყენებითი ხელოვნება).
რჩეული ნაშრომები: 1. თეატრის მხატვარი ს. ვირსალაძე  –  მოღვაწეობის 1970-1980-იანი წლები (ხელოვნების სხვადასხვა დარგების ერთობლიობა ბალეტში), სადისერტაციო ნაშრომი, თბ., 1993; 2. მხატვარი დავით სულაკაური, ლიტერატურა და ხელოვნება, N4, თბ., 1991; 3. ოქროს ხანა (სცენოგრაფ თ. მურვანიძის შემოქმედების პეტერბურგული პერიოდი), საბჭოთა ხელოვნება, N7, თბ., 1989; 4. ს. ვირსალაძე  –  ალბომი, შესავალი ტექსტი, თბ., 1999;  5.  თეატრის მხატვრობა 1920-1950, რუსთაველის თეატრი, თბ., 2008 (თანაავტორი).