ხელოვნების ისტორიკოსი, არქიტექტორ-რესტავრატორი, ხელოვნებათმცოდნეობის კანდიდატი. ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე. 1948 წელს დაამთავრა საქართველოს პოლიტექნიკური ინსტიტუტის, არქიტექტურის ფაკულტეტი. 1952-1958 წლებში მუშაობდა სამეცნიერო-სარესტავრაციო სახელოსნოში. 1968-1991 წლებში იყო კულტურის ძეგლთა დაცვის სპეციალიზირებულ სამეცნიერო-სარესტავრაციო გაერთიანების მთავარი არქიტექტორი. 1991 წლიდან – ძეგლთა დაცვის სამმართველოს მთავარი არქიტექტორი. 1958-2006 წლებში მუშაობდა გ. ჩუბინაშვილის სახელობის ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტში.
სამეცნიერო კვლევის სფერო – შუა საუკუნეების ქართული არქიტექტურა.
შესრულებული აქვს ტაძრების, ციხეების, ძველი სასახლეებისა და საცხოვრებელი სახლების მეცნიერული ანაზომები. მისი პროექტებით რესტავრირებულია მნიშვნელოვანი ძეგლები – მანგლისის, ნიკორწმინდის, ბიჭვინთის, თბილისის მეტეხის ტაძრები, სორის მთავარანგელოზის, პატარა ონის წმინდა ნიკოლოზის და სხვა ეკლესიები, სამთავისის ეპისკოპოსის სასახლე, ივერიის მთის (ახალ ათონში) კოშკი და სხვა.
რჩეული ნაშრომები: 1. მასალები ქართული კულტურის ძეგლების შესახებ მოსკოვისა და ლენინგრადის არქივებში, ძეგლის მეგობარი, 2, 1964; 2. პატარა ონის ხუროთმოძღვრული ძეგლის აღდგენა-რესტავრაციის სამუშაოები, ძეგლის მეგობარი, N 18, 1969; 3. მანგლისის ხუროთმოძღვრული ძეგლი, თბ., 1974; 4. ძველი გავაზის ტაძარი, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი VI საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1989; 5. ბარაკონი, ძეგლის მეგობარი, N1, 1992; 6. ნიკორწმინდა, წელიწდეული, N1, 1995; 7. ნიკორწმინდა, ძეგლის მეგობარი, N1, 1996.
Architect, Team Leader of the Monuments Recording and Information Group, State Award Laureate
Research field: History of the medieval Georgian architecture
Address: 19, Kazbegi str., 0179 Tbilisi.
e-mail: dvali_tamaz@mail.ru
- About the Restoration of a Domed Temple of Vachnadziani Kvelatsminda, “Dzeglis Megobari”, 65, 1984;
- The Church of the Village of Tskhvarichamia, “Matsne”, N4, 1986;
- Again about the Original Forms of a Domed Temple of Vachnadziani Kvelatsminda – the Answer to the Reviewer, “Dzeglis Megobari”, 4,1988;
- Description of Georgian Historic and Cultural Monuments, vol. V, II, Tbilisi, 1990, 2004 (Articles about Georgian Architectural Monuments);
- Microfiches: “Georgian Architecture”, vol. I-VII, Laden, 1994-2007 (Articles about Georgian Architectural Monuments).
არქიტექტორი, მატერიალური კულტურის ძეგლთა აღწერილობის განყოფილების ხელმძღვანელი, სახელმწიფო პრემიის ორგზის ლაურეატი მეცნიერებისა და ტექნიკის დარგში, მეფე ერეკლე მეორის სამეფო ორდენის კავალერი. 2022 წლიდან 2023 წლამდე გ. ჩუბინაშვილის სახელობის ქართული ხელოვნების ისტორიისა და ძეგლთა დაცვის ეროვნული კვლევითი ცენტრის დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო – შუა საუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრების ისტორია.
ნაშრომები: 1. ვაჩნაძიანის ყველაწმინდის გუმბათოვანი ტაძრის რესტავრაციის შესახებ, ძეგლის მეგობარი, N65, თბ., 1984; 2. სოფელ ცხვარიჭამიას ეკლესია, მაცნე, N2, თბ., 1986;
3. ბენისის წმ. გიორგის ეკლესია, მაცნე (ისტორიის, არქეოლოგიის, ეთნოგრაფიის და ხელოვნების ისტორიის სერია), 1986, N4; 4. კვლავ ვაჩნაძიანის “ყველაწმინდას” გუმბათოვანი ტაძრის თავდაპირველი ფორმების შესახებ, ძეგლის მეგობარი, N4, თბ., 1988; 5. სოფ. კალაურის ნათლისმცემლის მონასტერი – ქართული ხუროთმოძღვრების საყურადღებო ძეგლი, საქართველოს სიძველენი, 2017, N 20; 6. 1140 სამეცნიერო სტატია (აქედან 94-ის თანაავტორი), “საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა”, ტომები: 5 (თბ., 1990), 2 (თბ., 2008), 1-I (თბ., 2013), 1-II (თბ., 2015), 1-III (თბ., 2019), 1-IV (თბ., 2021); 7. მიკროფიშები: “Georgian Architecture”, vol. I-VII, ლეიდენი 1992-2010;
8. ოშკი, თბ., 2009; 9. იშხანი (ქართული ნივთიერი კულტურის ძეგლები საზღვარგარეთ), თბ.,2010; 10. ოთხთა ეკლესია, თბ., 2011; 11. “საქართველოს მატერიალური კულტურული მემკვიდრეობა – თელავის მუნიციპალიტეტი” (თბ., 2021). შეყვანილია ენციკლოპედიებში: “თბილისი” (თბ., 2002, გვ. 420), “საქართველო”, ტ. 2, (თბ. 2012, გვ. 391).
Born: 1944, Kutaisi
Art Historian, Chief Researcher of the Centre, PhD
Research field: History of the medieval Georgian mural painting and book illumination
Activity: Lectures on the History of World Art at Tbilisi Academy of Arts, Faculty of Restoration, Art History and Theory
Address: 80, Barnov str., 0179 Tbilisi.
- Collections of Georgian Illuminated Liturgical Texts – Gulans, the II International Symposium dedicated to Georgian Art, Tbilisi, 1977;
- Master Saba’s Illuminations in Anchiskhati Gulani, “Matsne”, N4, 1978;
- Anchiskhati Gulani – 12th c Illuminated Codex (The Issue of Relation of Monuments of Monumental Painting), the IV International Symposium dedicated to Georgian Art, Tbilisi, 1983;
- Miniatures of Anchiskhati Gulani, Tbilisi, 1990;
- Description of Georgian Historical and Cultural Monuments, vol. V, vol. II, Tbilisi, 1990, 2004 (Articles about the Monuments of Mural Painting);
- Micro fishes “Georgian Architecture”, vol. I-VII, Leaden, 1994-2007 (Articles about Church Wall Painting);
- Murals of Forty Martyr Church of Nokalakevi in Nokalakevi Archeopolis, III, 1993 (together with I. Mamaiashvili);
- The 17th c Wall Painting of Gelati Mother of God Temple (Saviour Passion Cycle), collected scientific works of Tbilisi State University, II, 2001;
- Georgian Illuminated Liturgical Collections of the 17th Century Gulani, ΛΑΜΠΤΗΩΝ, 2, National Technical University, Faculty of Architecture Department of History of Art, Athens, 2003;
- Ishkhani, Tbilisi, 2010.
ხელოვნებათმცოდნე, ცენტრის ძეგლთა აღწერილობისა და სამეცნიერო ინფორმაციის ჯგუფის მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი, ხელოვნებათმცოდნეობის კანდიდატი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო – შუა საუკუნეების ქართული კედლის მხატვრობა და მინიატურა.
საქმიანობა – თბილისის სამხატვრო აკადემიაში ხელოვნებათმცოდნეობის სპეციალობაზე მიჰყავს მსოფლიო ხელოვნების ისტორიის კურსი.
ნაშრომები: 1. ქართული დასურათებული საღვთისმეტყველო კრებულები – გულანები, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი II საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1977; 2. ანჩისხატის გულანის მინიატურები, თბ., 1990; 3. საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. V, II. თბ., 1990, 2004 (სტატიები კედლის მხატვრობის ძეგლებზე); 4. გელათის ღვთისმშობლის ტაძრის XVII საუკუნის მოხატულობა (მაცხოვრის ვნებათა ციკლი), თსუ სამეცნიერო შრომათა კრებული, II, თბ., 2001; 5. Georgian Illuminated Liturgical Collections 17th Century Gulani, ΛΑΜΠΉΏΝ, 2, National Technical University, Faculty of Architecture Department of History of Art., Athens, 2003; 6. mikrofiSebi: “Georgian Architecture”, vol. I-VII,, ლეიდენი 1994-2007 (სტატიები ეკლესიათა მოხატულობაზე); 7. იშხანი, თბ., 2010.
-
ქართული დასურათებული საღვთისმეტყველო კრებულები – გულანები, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი II საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1977;
-
ოსტატ საბას ილუსტრაციები ანჩისხატის გულანში, მაცნე, ისტორიის… N4, 1978;
-
ანჩისხატის გულანი – XVII საუკუნის ილუსტრირებული კოდექსი (მონუმენტური მხატვრობის ძეგლთა კავშირის საკითხისათვის), ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი IV საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1983;
-
ანჩისხატის გულანის მინიატურები, თბ., 1990;
-
საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა ტ. V, ტ. II, თბ., 1990, 2004 (სტატიები კედლის მხატვრობის ძეგლებზე);
-
მიკროფიშები: “Georgian Architecture”, vol. I-VII, ლეიდენი 1994-2007 (სტატიები ეკლესიათა მოხატულობაზე);
-
ნოქალაქევის ორმოცმოწამეთა ეკლესიის მოხატულობა ნოქალაქევი–არქეოპოლისი, III, 1993 (ი. მამაიაშვილთან ერთად);
-
გელათის ღვთისმშობლის ტაძრის XVII საუკუნის მოხატულობა (მაცხოვრის ვნებათა ციკლი), თსუ სამეცნიერო შრომათა კრებული, II, 2001;
-
Georgian Illuminated Liturgical Collections 17th Century Gulani, ΛΑΜΠΉΏΝ, 2, National Technical University, Faculty of Architecture Department of History of Art., Athens, 2003;
- იშხანი, თბ., 2010.
Art Historian, Chief Researcher of the Centre, Ph.D.
Research field: History of the Pre-Christian art
Activity: Board Member of the Tbilisi Archaeological Society
- Bronze Samples of Minor Plastic Art in the Epoch of Late Bronze of Early Iron Found on the Territory of Eastern Georgia, the IV International Symposium dedicated to Georgian Art, Tbilisi, 1983;
- The Issue of the Genesis of Minor Plastic Art of the Central Transcaucasia in the 14-13th cc B.C., the VI International Symposium dedicated to Georgian Art, Tbilisi, 1989;
- Annotations for the Georgian Archaeological Exhibition in Germany, Unterwegs zum Goldenen Vlies, Saarbrucken, 1995;
- Bronze Plastic Art of Treli N16 Burial Place, materials of the scientific conference dedicated to the 80th anniversary of Tbilisi State University, Tbilisi, 1999;
- Metal Standards from Eurasia (III-I millennium B. C.), materials of the first scientific session dedicated to Georgian Art of the Pre-Christian Epoch, Tbilisi, 1999.
ხელოვნებათმცოდნე, ცენტრის მთავარი მეცნიერი თანამშრომელი, ხელოვნებათმცოდნეობის კანდიდატი.
სამეცნიერო კვლევის სფერო – წინაქრისტიანული ხელოვნება.
საქმიანობა – თბილისის არქეოლოგიური საზოგადოების გამგეობის წევრი.
რჩეული ნაშრომები: 1. თრელის N16 სამარხის ბრინჯაოს პლასტიკა, თსუ 80 წლისთავისადმი მიძღვნილი სამეცნიერო კონფერენციის მასალები, თბ., 1999; 2. სამთავრული მცირე პლასტიკის გენეზისის საკითხისათვის, “ძიებანი”, X დამატებანი, თბ., 2003; 3. ლჭაშელ-წითელგორის არქეოლოგიური კულტურის ბრინჯაოს მცირე პლასტიკის სემანტიკის შესახებ, საქართველოს სიძველენი, N7-8, თბ., 2005; 4. Interrelation of the Late Bronze Age Cultures of Eastern Georgia Referring to the Plastic Art and Engravings, ჟურნ. Journal of Georgian Archaeology, N2, 2005; 5. Cultural Atribution Barrow 1 of Tsitelgori, ჟურნ. Journal of Near Eastern Studies, Brussels, 2005.
-
Бронзовые образцы малой пластики эпохи поздней бронзы раннего железа обнаруженные на территории Восточной Грузии, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი IV საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1983;
-
К вопросу генезиса малой пластики Центрального Закавказья XIV-XIII вв. до н.э, ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი VI საერთაშორისო სიმპოზიუმი, თბ., 1989;
-
ანოტაციები საქართველოს არქეოლოგიური გამოფენისათვის გერმანიაში. Unterwegs zum Goldenen Vlies, Saarbrucken, 1995;
-
თრელის N16 სამარხის ბრინჯაოს პლასტიკას, თსუ 80 წლისთავისადმი მიძღვნილი სამეცნიერო კონფერენციის მასალები, თბ., 1999;
-
ლითონის შტანდარტები ევრაზიიდან (ძვ. წ. III-I ათასწ.) წინაქრისტიანული ხანის ქართული ხელოვნებისადმი მიძღვნილი I სამეცნიერო სესიის მასალები, თბ., 1999.