გ.ჩუბინაშვილის სახელობის ქართული ხელოვნების ისტორიისა და ძეგლთა დაცვის ეროვნული კვლევითი ცენტრის ელექტრონული ჟურნალი
2017 წელს მომზადდა და აიტვირთა ელექტრონულ სივრცეში ჟურნალის ახალი ნომერი, სადაც თანამედროვე ხელოვნების შესახებ სტატიების გარდა წარმოდგენილია ინტერვიუები და მოგონებები ცნობილ ქართველ ხელოვანებთან.
ავტორები: ს.ლეჟავა, მ.გაჩეჩილაძე, ქ.კინწურაშვილი, თ.ბელაშვილი
თბილისი, 2017, გვ. 264
წიგნში ნაჩვენებია მხატვარ ალექსანდრე (შურა) ბანძელაძის მთელი შემოქმედებითი გზა. გამოცემა უხვადაა ილუსტრირებული და მასალა ასახავს მხატვრის როგორც ფერწერულ, ასევე გრაფიკულ, წიგნის მხატვრობის, ქანდაკების, კედლის მხატვრობის და მათ შორის საეკლესიო მონუმენტური მხატვრობის ამსახველ ნამუშევრებს. ვიზუალურ მასალასთან ერთად გამოცემაში წარმოდგენილია ვრცელი სახელოვნებათმცოდნეო ტექსტუალური მასალა, რომელიც მოიცავს ოთხი ავტორის დამოუკიდებელ ტექსტს. მხატვარი წარმოდგენილია, როგორც ისტორიულ, ასევე ზოგად კულტურულ კონტექსტში.
გ.ჩუბინაშვილის სახელობის ქართული ხელოვნების ისტორიისა და ძეგლთა დაცვის ეროვნული კვლევითი ცენტრის სამეცნიერო კრებული
2017 წ. მომზადდა და გამოიცა ცენტრის ყოველწლიური სამეცნიერო კრებული – საქართველოს სიძველენი. აღნიშნულ გამოცემაში თავმოყრილია ცენტრის მეცნიერ-თანამშრომელთა და არა მხოლოდ მათი სამეცნიერო კვლევები (მთლიანობაში 16 პუბლიკაცია), ძველი ქართული ხელოვნების სხვადასვა სფეროში: არქიტექტურა, კედლის მხატვრობა, რელიეფი, ჭედურობა და გამოყენებითი ხელოვნება. ჟურნალში განთავსებულია, უკვე საარქივო მნიშვნელობის პუბლიკაციები და მასალა, რომელიც შემდგომი სამეცნიერო კვლევებისთვის იძლევა ფაქტობრივ ინფორმაციას.
ნარკვევების კრებულში „ქართული საეკლესიო მემკვიდრეობა ჩრდილოეთ სომხეთში“ შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის 2012 წლის ფუნდამენტური კვლევებისთვის სახელმწიფო სამეცნიერო გრანტების კონკურსში გამარჯვებული პროექტის – “ქართულ-სომხური კულტურული ურთიერთობები. XII-XIII საუკუნეების ქალკედონური ტაძრები დღევანდელი ჩრდილოეთი სომხეთი ტერიტორიაზე” – ფარგლებში ჩატარებული სამუშაოს შედეგებია წარმოდგენილი.
პროექტში წამოჭრილი პრობლემები ჰუმანიტარული კვლევების იმ აქტუალურ საკითხთა რიგს განეკუთვნება, რომელთა მიმართ სამეცნიერო ინტერესი კარგა ხანია გასცდა საქართველოსა და სომხეთის ფარგლებს. ლორეს საერისთავოსა და მისი მიმდებარე მიწების სასაზღვრო მდებარეობამ, პოლიტიკურმა ისტორიამ, ეთნიკურად და კონფესიურად შერეულმა მოსახლეობამ, რეგიონის მემკვიდრეობისა და კულტურის ისტორიის კვლევებს სპეციფიკური სირთულე და სიმწვავე შესძინა. XX საუკუნის დასაწყისიდან მოყოლებული, ჩრდილოეთი სომხეთის ტერიტორიაზე მდებარე ქალკედონური ძეგლებისადმი მიძღვნილი არაერთი ნაშრომი გამოქვეყნდა. თუმცა მათი უმრავლესობა გარკვეული ტენდენციურობითა და სწორხაზოვნებით განიხილავს ამ ურთულესი რეგიონის კულტურული მემკვიდრეობის ნაციონალური იდენტობის საკითხებს.
პროექტი მიზნად ისახავდა ინტერდისციპლინარული – სახელოვნებათმცოდნეო და საისტორიო-წყაროთმცოდნეობითი კვლევების საშუალებით, ისტორიული ლორეს ქალკედონური მონასტრების ხუროთმოძღვრების, მხატვრობისა და აქ შემორჩენილი ეპიგრაფიკის ძეგლების ფუნდამენტურ შესწავლას. კვლევის ობიექტად შეირჩა დღევანდელი ჩრდილოეთ სომხეთის ტერიტორიაზე მდებარე, გამორჩეულად მნიშვნელოვანი მონასტრები – აქორი, ახტალა, ქობაირი, ჰნევანქი და კირანცი. საგანგებო ყურადღების საგანს წარმოადგენდა ამ ძეგლთა მხატვრული გადაწყვეტის სოციალურ-პოლიტიკური, რეგიონული თუ ეროვნული თავისებურებები.
კრებულში წარმოდგენილი ნაშრომები მრავალ ფაქტობრივ და მეთოდოლოგიურ სიახლეს შეიცავს, რომლებიც ვფიქრობთ, ფართო სამეცნიერო დისკუსიის საგანი გახდება არა მარტო საქართველოში, არამედ მის საზღვრებს გარეთაც.
კრებულში წარმოდგენილი ნაშრომები წარმოადგენს ინტელექტუალურ საკუთრებას და მათი გავრცელება, ავტორთა ნებართვის გარეშე, დაუშვებელია
ჟანი მეძმარიაშვილის შემოქმედება.
თბ., 2016;
ავტორები: დალი ლებანიძე, მარინა მეძმარიაშვილი.
112 გვ., 110 ილუსტრაცია. (ქართულ და ინგლისურ ენებზე).
წიგნი ეძღვნება XXს.-ის 50-60-იანელთა თაობის ქართველი მხატვრის, ჟანი მეძმარიაშვილის შემოქმედებას. ზოგად ისტორიულ-კულტურულ კონტექსტშია წარმოდგენილი მხატვრის ფერწერული თუ გრაფიკული ნამუშევრების დიდი სპექტრი.
არქიტექტურა და იდენტობა. საეკლესიო მშენებლობა თბილისში 1801-1921 წლებში.
შემდგენელი: დ. ხოშტარია; წიგნი მოიცავს 264 გვერდს და 192 ილუსტრაციას.
წიგნი შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის მიერ დაფინანსებული ორწლიანი კვლევის შედეგია. კვლევა გულისხმობდა მრავალგანზომილებიან მიდგომას საეკლესიო არქიტექტურის ისტორიის საკითხებისადმი, რელიგიის სოციოლოგიისა და იდენტობის კვლევების მეთოდების მოხმობით. წიგნში შესულია 6 ავტორის 11 სამეცნიერო ნარკვევი საკვლევი თემის სხვადასხვა ასპექტებზე.
თბილისი, 2016
დუშეთის ურბანული და არქიტექტურული მემკვიდრეობა
ავტორი: მაია მანია
წიგნი წარმოადგენს დუშეთის კულტურული მემკვიდრეობის ფუნდამენტურ კვლევას და ეფუძნება მრავალწლიან საარქივო, წყაროთმოცოდნეობით და საველე კვლევას.
წიგნის მოცულობა – 279 გვ. , 519 ილუსტრაცია, ვრცელი რეზიუმე ინგლისურ ენაზე.
თბილისი 2016
